Niềng Răng Bị Tụt Lợi: Nguyên Nhân, Tác Hại Và Cách Khắc Phục

Chỉnh nha là phương pháp được lựa chọn hàng đầu nhằm mục đích cải thiện tình trạng răng khấp khểnh, thưa, hô, móm, trả lại cho bạn hàm răng đều đẹp cùng vẻ ngoài tự tin. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện, do nhiều yếu tố tác động mà khách hàng có thể gặp phải một số sự cố, trong đó thường gặp nhất là tụt lợi. Vậy hiện tượng niềng răng bị tụt lợi do đâu, gây ảnh hưởng như thế nào và cách khắc phục ra sao? Tất cả thông tin trả lời cho những thắc mắc này sẽ được cập nhật ở bài viết dưới đây. 

Biểu hiện cho thấy niềng răng bị tụt lợi

Niềng răng là phương pháp phổ biến trong nha khoa hiện nay, thích hợp cho những người có răng thưa, hô, móm, khấp khểnh. Việc sử dụng các khí cụ chuyên dụng như dây cung, thun buộc, mắc cài hoặc khay niềng sẽ tác động lực nhất định và đưa răng về vị trí mong muốn trên cung hàm. Khi đó khách hàng được sở hữu hàm răng đều đẹp cùng nụ cười tự tin.

Tuy nhiên trong quá trình chỉnh nha, do nhiều yếu tố tác động, bạn có thể gặp một số sự cố, điển hình là tụt lợi. Tụt lợi hay tụt nướu được biết đến là hiện tượng lợi di chuyển vào sâu bên trong chân răng hoặc mất dần, lúc này chân răng bị lộ rõ gây mất thẩm mỹ và tiềm ẩn nhiều tác hại ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng.

Nếu thời gian đầu sau niềng răng bị tụt lợi, bạn sẽ khó có thể nhận biết do không có dấu hiệu rõ rệt. Chỉ khi các triệu chứng dần trở nên nghiêm trọng mới được phát hiện. Hiện tượng tụt lợi có thể xuất hiện ở một vị trí trên cung hàm hoặc toàn bộ hàm trên, hàm dưới.

Một số biểu hiện cho thấy bạn bị tụt lợi khi niềng răng đó là:

• Trên nướu có biểu hiện sưng hoặc chuyển sang màu đỏ đậm.
• Nướu bị tụt sâu về phía chân răng khiến phần chân răng lộ ra nhiều hơn bình thường, dễ dàng quan sát bằng mắt thường.
• Ở vị trí tụt lợi, răng bị dài hơn các răng khác, kích thước vùng lợi ngắn hơn.
• Trong quá trình đánh răng hoặc xỉa răng rất dễ bị chảy máu.
• Người bệnh có cảm giác đau ở nướu, nếu dùng tay ấn nhẹ có mủ hoặc máu chảy ra.
• Khi tụt lợi, răng không còn chỗ bám nên dễ bị lung lay hơn.
• Nhiều trường hợp tụt lợi sau niềng răng thường xuất hiện cảm giác ê buốt, đau nhức kéo dài, đặc biệt khi ăn uống.
• Người bị tụt lợi cũng có thể bị hôi miệng, hơi thở có mùi khó chịu, nhất là khi mới ngủ dậy.

Thông thường tình trạng tụt lợi xuất hiện nhiều ở răng mặt ngoài như răng nanh, răng cửa. Đồng thời tụt nướu hàm trên sẽ dễ phát hiện hơn hàm dưới vì khi cười, hàm trên bị lộ nhiều hơn. Đối tượng niềng răng bị tụt lợi có thể có một hoặc nhiều các triệu chứng kể trên. Do vậy bạn nên chú ý quan sát, khi có biểu hiện bất thường, hãy tìm đến nha khoa để được thăm khám.

Niềng răng bị tụt lợi do đâu?

Theo thống kê, tỷ lệ sau niềng răng bị tụt lợi khá cao, tuy nhiên không phải ai cũng biết lý do từ đâu. Các bác sĩ chuyên khoa cho biết, có 6 nguyên nhân chính gây tụt nướu sau chỉnh nha, đó là:

Niềng răng bị tụt lợi do mảng bám trên răng

Khi niềng răng, trên cung hàm sẽ được gắn mắc cài, dây cung và thun buộc. Chính điều này đã khiến việc vệ sinh răng miệng trở nên khó khăn hơn. Những đồ ăn thừa dính ở trong răng, mắc cài không được loại bỏ hoàn toàn. Về lâu dần, thức ăn thừa này sẽ tạo thành mảng bám và làm xuất hiện cao răng.

Khi cung hàm có càng nhiều cao răng sẽ càng tạo điều kiện để vi khuẩn tấn công, phát triển khiến nướu chịu tổn thương, sưng viêm. Sau một thời gian không được điều trị kịp thời, bạn rất dễ bị tụt lợi.

Do bệnh lý răng miệng

Niềng răng bị tụt lợi thường gặp ở những đối tượng đã từng mắc bệnh lý về răng miệng như sâu răng, viêm nha chu, viêm nướu nhưng không được điều trị dứt điểm trước khi chỉnh nha. Lúc này việc gắn mắc cài lên sẽ dễ làm tổn thương răng, nướu và các bộ phận khác trong cung hàm, về lâu dài, các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn và gây ra hiện tượng tụt nướu răng.

Niềng răng bị tụt lợi do vệ sinh sai cách

Vệ sinh răng miệng là việc làm của chúng ta hàng ngày, tuy nhiên không phải ai cũng thực hiện đúng cách. Khi bạn sử dụng bàn chải đánh răng không phù hợp, dùng lực tác động quá mạnh vào chân răng, chải răng quá lâu sẽ khiến răng và nướu bị tổn thương nghiêm trọng. Chính điều này khiến nướu bị sưng viêm, thường xuyên chảy máu.

Ngoài ra, nếu bạn dùng tăm xỉa răng với kích thước to và cứng cũng tác động trực tiếp đến chân răng và làm tổn thương nướu. Trong quá trình chỉnh nha, các bác sĩ thường khuyến khuyến khích khách hàng ưu tiên dùng máy tăm nước, kết hợp chỉ nha khoa và nước súc miệng để loại bỏ được thức ăn thừa, mảng bám, đảm bảo khoang miệng được làm sạch tuyệt đối.

Thói quen và ăn uống không khoa học

Niềng răng bị tụt lợi có thể bắt nguồn từ nguyên nhân thói quen và chế độ ăn uống không khoa học. Cụ thể khi bạn duy trì những hành động xấu như đẩy lưỡi, nghiến răng, cậy lợi hoặc vô tình tác động lực mạnh đến lợi cũng khiến bộ phận này bị tụt hơn so với bình thường.

Bên cạnh đó, nếu thường xuyên dung nạp thực phẩm có hại, đồ ăn quá nóng, quá lạnh, dai cứng, khó nhai cũng tác động tiêu cực đến chân răng, nướu, gây ra các bệnh lý về răng miệng và tăng nguy cơ tụt nướu.

Niềng răng bị tụt lợi do tay nghề của nha sĩ

Một trong những yếu tố hàng đầu ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả niềng răng đó chính là tay nghề của đội ngũ bác sĩ. Với những người thiếu kinh nghiệm, không đảm bảo năng lực chuyên môn sẽ không biết cách thăm khám, hướng dẫn bệnh nhân điều trị bệnh lý răng miệng trước khi niềng. Đồng thời khi gắn dây cung, mắc cài chưa đúng vị trí hoặc sử dụng lực siết quá chặt gây tổn thương cho răng và tạo áp lực lên nướu. Điều này vô tình khiến lợi bị tụt cả trong và sau quá trình chỉnh nha. Trong trường hợp này, hãy thông báo ngay cho bác sĩ nếu cảm thấy dây cung siết chặt gây đau nhức kéo dài để được điều chỉnh phù hợp.

Nguyên nhân khác

Thêm một lý do khiến bạn bị tụt lợi khi niềng răng đó là sự thay đổi nội tiết tố. Các chuyên gia cho biết, với những bạn gái đang trong giai đoạn dậy thì, nội tiết tố rất dễ thay đổi, từ đó nướu và răng nhạy cảm hơn, tạo cơ hội cho vi khuẩn tấn công, gây hại. Bởi vậy có thể thấy, sự thay đổi nội tiết tố là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tụt nướu ở phái nữ.

Những tác hại khi niềng răng bị tụt lợi

Niềng răng bị tụt lợi là nỗi lo lắng của tất cả khách hàng khi chỉnh nha. Mặc dù không gây nguy hiểm cho tính mạng nhưng lại ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể, tâm lý và tiềm ẩn nhiều biến chứng khác. Cụ thể những tác hại khi niềng răng bị tụt lợi bao gồm:

• Mất sự tự tin: Niềng răng là sự lựa chọn của những người có răng không đều, khấp khểnh, hô, móm với hy vọng có được hàm răng đều, đẹp, khuôn mặt hài hòa và lấy lại sự tự tin. Tuy nhiên nếu sau khi niềng răng, lợi bị tụt, chân răng lộ rõ, răng dài hơn và phần nướu không đều sẽ làm mất vẻ đẹp của nụ cười. Khi đó bạn vẫn bị tự ti, e ngại khi nói chuyện, giao tiếp với mọi người xung quanh.
• Tăng nguy cơ mắc bệnh lý răng miệng: Tụt lợi không chỉ cảnh báo lợi bị tổn thương mà răng cũng có nguy cơ bị hại. Do đó nếu không được xử lý từ sớm sẽ tiềm ẩn nguy cơ sâu răng, răng ê buốt, viêm nướu, viêm nha chu, ổ vi khuẩn tấn công trong khoang miệng.
• Tăng độ nhạy cảm cho răng: Những người bị tụt lợi sẽ có phần chân răng bị lộ rõ ra bên ngoài, cao răng nhiều và ngà răng không được bảo vệ nên sẽ trở nên nhạy cảm hơn. Nếu bạn thường xuyên ăn đồ ăn chua, cay, quá nóng hoặc quá lạnh sẽ có cảm giác ê buốt dữ dội ở chân răng, vô cùng khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Đặc biệt khi chân răng bị lộ ra ngoài lâu ngày sẽ gây ra hiện tượng mòn chân răng khiến răng tổn thương và yếu dần.

• Tiêu xương: Có thể bạn chưa biết, tụt lợi gây viêm nhiễm nặng hoặc mất răng, nếu không được cải thiện từ sớm sẽ gây ra tình trạng tiêu xương ổ răng, vừa làm giảm khả năng ăn nhai, vừa làm mất đi tính thẩm mỹ cho khuôn mặt.
• Khả năng mất răng vĩnh viễn: Một trong những tác hại nghiêm trọng nhất của tình trạng niềng răng bị tụt lợi đó chính là mất răng vĩnh viễn. Lý do là bởi tụt lợi là hiện tượng khó phát hiện ở thời điểm ban đầu, chỉ khi các triệu chứng tiến triển nặng hơn, gây chảy máu, ê buốt, đau nhức khó chịu, người bệnh mới nhận ra. Tuy nhiên lúc này mô mềm ở xung quanh chân răng bị suy yếu, không có khả năng bảo vệ nên răng dễ bị lung lay và rụng đi. Ngoài ra, tình trạng tụt lợi kèm hiện tượng viêm chân răng cũng tăng nguy cơ mất răng sớm, gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đối với sức khỏe răng miệng và chất lượng cuộc sống.

Cách khắc phục hiện tượng tụt lợi sau chỉnh nha

Như đã nói, niềng răng bị tụt lợi có thể gây ra nhiều hệ quả xấu, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe răng miệng tổng thể cũng như chất lượng cuộc sống, tiềm ẩn biến chứng đáng lo ngại. Do đó người bệnh cần tìm cách khắc phục từ sớm để tránh tổn thương về sau. Vậy giải pháp cho tình trạng tụt lợi sau niềng răng là gì?

Theo các chuyên gia, có hai mức độ tụt lợi khi chỉnh nha, theo cùng với đó là 2 hướng điều trị. Trong trường hợp tụt nướu nhẹ, việc khắc phục sẽ đơn giản và nhanh chóng hơn so với tụt lợi nặng. Do vậy, trước tiên bạn cần thăm khám tại nha khoa để bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.

• Tụt lợi nhẹ: Với trường hợp này, các triệu chứng không thường xuyên, chưa ảnh hưởng đến cấu trúc răng, bệnh nhân được lấy cao răng, xử lý mảng bám, loại bỏ ổ vi khuẩn trong khoang miệng. Việc làm sạch khoang miệng không yêu cầu phải tháo niềng, đồng thời bạn được hướng dẫn cách chăm sóc, vệ sinh răng miệng đúng chuẩn tại nhà.
• Tụt lợi nặng: Nếu lợi tụt quá sâu, các triệu chứng đã quá rõ ràng, ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng và chất lượng cuộc sống, người bệnh cần được phẫu thuật ghép mô nướu để phục hồi phần lợi ban đầu. Khi tiến hành, bác sĩ cần nạo sạch túi nha để loại bỏ vi khuẩn, tiếp đến khâu mô lợi vào vị trí cần xử lý để kéo lợi về vị trí ban đầu, kết hợp sử dụng vạt niêm mạc ở vùng răng xung quanh. Tùy từng tình trạng bệnh, mức độ tụt nướu khác nhau, bác sĩ chỉ định các phương pháp ghép lợi như ghép tự do tự thân, ghép mô sinh học từ động vật hoặc lấy từ mô người. Vết thương sau khi phẫu thuật được phục hồi sau 6 tuần và mất khoảng 1 năm để tái tạo như ban đầu.

Một số lưu ý phòng ngừa tụt lợi sau chỉnh nha

Tụt lợi sau niềng răng không phải là hiện tượng hiếm gặp, với tỷ lệ số người gặp phải tương đối cao. Chúng ta thấy rằng có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này, bao gồm cả yếu tố khách quan và chủ quan. Do vậy để phòng ngừa được tình trạng này, đồng thời tránh những nguy hại có thể xảy ra khi niềng răng, bạn cần chú ý những vấn đề sau:

• Đầu tiên phải lựa chọn địa chỉ nha khoa uy tín, được khách hàng đánh giá cao, có hệ thống máy móc hiện đại để hỗ trợ, đồng thời sở hữu đội ngũ bác sĩ giỏi, nhiều năm kinh nghiệm để đảm bảo quá trình chỉnh nha an toàn, đạt được kết quả như mong đợi.
• Trước khi chỉnh nha cần xử lý triệt để các bệnh lý về răng miệng nếu có như sâu răng, viêm nha chu, viêm nướu, tưa lưỡi,…
• Nếu trong quá trình chỉnh nha cảm thấy khó chịu, đau nhức do lực siết mắc cài quá mạnh, bạn nên thông báo ngay cho bác sĩ để được điều chỉnh phù hợp.

• Khi phát hiện những triệu chứng của tình trạng tụt nướu khi niềng, bạn phải đến gặp bác sĩ để nhận lời khuyên tốt nhất.
• Cần biết chăm sóc răng miệng đúng cách: Sử dụng bàn chải lông mềm hoặc máy tăm nước, vệ sinh răng miệng 2 lần mỗi ngày, đồng thời tác động lực vừa đủ, không quá mạnh lên răng.
• Ưu tiên súc miệng bằng nước muối để loại bỏ vi khuẩn trong khoang miệng, chọn kem đánh răng chuyên dụng cho người niềng răng và sử dụng chỉ nha khoa thay cho tăm truyền thống.
• Loại bỏ những thói quen xấu như nghiến răng, cậy lợi, không hút thuốc, không ăn đồ ăn quá cứng, dai, quá nóng hoặc lạnh.
• Nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng hàng ngày, bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D tốt cho sức khỏe răng miệng, hạn chế đồ cay nóng, thức ăn nhiều chất chua, nhiều dầu mỡ, đồ uống có cồn, có gas hoặc có màu đậm….
• Tiến hành lấy cao răng thường xuyên và thăm khám răng miệng định kỳ để xử lý sớm và triệt để những vấn đề răng miệng nếu có.

Niềng răng bị tụt lợi là vấn đề đáng lo ngại bởi nó ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng, tính thẩm mỹ của gương mặt, đồng thời gây ra những triệu chứng khó chịu, làm giảm chất lượng cuộc sống. Hiện tượng này hình thành do nhiều nguyên nhân, tuy nhiên chúng ta hoàn toàn có thể phòng tránh và khắc phục. Hãy lựa chọn nha khoa uy tín, tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ về việc vệ sinh răng, chế độ ăn uống hàng ngày để đạt được kết quả như mong muốn sau niềng răng.